ဗုဒၶ

ဗုဒၶသာသနာကုိစတင္ျဖန္႔ခ်ီေတာ္မူခဲ႔ေသာဗုဒၶကုိအမည္နာမေတာ္အမ်ဳိးမ်ဳိးျဖင္႔ေခၚေ၀ၚၾကသည္။ အရိယာသစၥာတရားတုိ႔ကုိထုိးထြင္းသိျမင္ေတာ္မူေသာေၾကာင္႔ဗုဒၶ(သစၥာေလးပါးကုိသိသူ)ဟု အမ်ားအားျဖင္႔ေခၚၾကသည္။မ်ဳိးႏြယ္ကုိအေၾကာင္းျပဳ၍ေဂါတမဗုဒၶဟုလည္းေခၚၾကသည္။မ်ဳိးရုိးစု၏ အမည္ကုိအေၾကာင္းျပဳ၍သက်မုနိ(သာကီႏြယ္၀င္ရဟန္း)ဟုလည္းေခၚၾကသည္။ဘုရားရွင္၏ ဂုဏ္ေက်းဇူးကုိေလးစားေသာအားျဖင္႔တထာဂတ(သဗၺညဳတဥာဏ္အထြတ္အထိတ္သုိ႔ ေရာက္အပ္ျပီးသူ) ဟုလည္းေခၚၾကသည္။"ဘဂ၀ါ - ဘုန္းေတာ္ၾကီးသူ"ဟုလည္းေခၚၾကသည္။အႏြယ္၏အမည္ႏွင္႔ လူ႔ဘ၀အမည္ကုိတြဲ၍"ေဂါတမ - သိဒၶတၳ"ဟုလည္းေခၚၾကသည္။

မ်ဳိးရုိးဇာတိ

ဗုဒၶေမြးဖြားစဥ္ကမွဲ႕ေခၚေသာအမည္မွာ"သိဒၶတၳ"(အလုိဆႏၵကုိ ျပည္႔စုံျပီးသူ)ဟူ၍ ျဖစ္၏။ခမည္းေတာ္၏ အမည္မွာသုေဒၶါဓန(သန္႔စင္ေသာထမင္းရွိသူ)ျဖစ္သည္။မယ္ေတာ္မွာမာယာေဒ၀ီအမည္ရွိ မိဖုရားၾကီးျဖစ္သည္။ဗုဒၶကုိခရစ္ေတာ္မေပၚမွီ၆၂၄(ဘီစီ ၅၆၃)ခုႏွစ္၊မဟာသကၠရာဇ္၆၈ခု၊ ကဆုန္လျပည္႔ေသာၾကာေန႔တြင္နီေပါႏုိင္္ငံလုမၺိနီအင္ၾကင္းေတာ၌ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ႔သည္။ ဖြားျမင္ျပီးလွ်င္ျပီးျခင္းဘုရားအေလာင္းသိဒၶတၳမင္းသားကေလးသည္အရပ္ဆယ္မ်က္ႏွာတုိ႔ကုိ လွည္႔ပတ္ၾကည္႔ရွဴ႕၍ေလာက၌မိမိႏွင္႔တူေသာသူမရွိေၾကာင္းသိရေသာအခါေျမာက္အရပ္သုိ
ေျခဖ၀ါးခုႏွစ္ဖ၀ါးလွမ္းၾကြျပီးေျခစုံရပ္လ်က္"အေဂၢါဟမသၼိ ေလာကႆ" ေလာက၌ငါသည္ အျမင္႔ျမတ္ဆုံးပုဂၢဳိလ္ျဖစ္၏ဟုရဲရဲ၀ံ႔၀ံ႔ေၾကြးေၾကာ္ေတာ္မူေလ၏။ဖြားျမင္ေတာ္မူျပီး၍ ငါးရက္ေျမာက္ၾကာေသာအခါပုဏၰားတုိ႔အားေခၚေစကာဘုရားေလာင္းကုိသိဒၶတၳဟုအမည္ေပးကာ သိဒၶတၳ၏အဂၤ ါလကၡဏာတုိ႔ကုိၾကည္႔ရွဴ႕ေစသည္။ပုဏၰားခုႏွစ္ေယာက္တုိ႔သည္စၾကာ္၀ေတးမင္းေသာ္လည္း
ျဖစ္လိမ္႔မည္။ဘုရားေသာ္လည္းျဖစ္လိမ္႔မည္ဟုေဟာေျပာၾကေလ၏။(အျခားေသာစာအုပ္တုိ႔တြင္မူ ပုဏၰားခုႏွစ္ေယာက္သည္သုေဒၶါဒနမင္းၾကီး၏ေရွ႕တြင္သာစကားႏွစ္ခြျဖစ္ေၾကာင္းကုိေျပာေသာ္လည္း မိမိအိမ္ျပန္ေရာက္ေသာအခါဘုရားေလာင္းသိဒၶတၳမင္းသားဘုရားဧကန္ျဖစ္မည္ဟုဆုိကာ မိမိတုိ႔၏သားတုိ႔ကုိရေသ႔ရဟန္းျပဳေစ၍သိဒၶတၳမင္းသားဘုရားအျဖစ္ကုိေစာင္႔ေမွ်ာ္ေစခုိင္းေၾကာင္း မွတ္သားဘူး၏)အငယ္ဆုံးျဖစ္ေသာေကာ႑ညအႏြယ္ျဖစ္ေသာသုဒတၱပုဏၰားကမူ လက္ညဳိးတေခ်ာင္းေထာင္ကာဘုရားဧကန္ျဖစ္မည္ဟုေဟာေတာ္မူကာထုိေန႔မွစ၍ဘုရားအျဖစ္ကုိ
ေစာင္႔ေမွ်ာ္ေတာ္မူရန္ေတာထြက္ရေသ႔ရဟန္းျပဳသည္ကုိေတြ႔ရေပ၏။ခမည္းေတာ္၊မယ္ေတာ္ႏွင္႔
ေဆြေတာ္မ်ဳိးေတာ္အေပါင္းတုိ႔သည္ဘုရားေလာင္းသိဒၶတၳအားတစ္ကမၻာလုံးကုိအုပ္ခ်ဳပ္သူအျဖစ္သာ
ေတြ႔ျမင္လုိၾက၏။ထုိ႔ေၾကာင္႔ေတာမထြက္ေစရန္အတြက္ေတာထြက္ရန္စိတ္ညြတ္ေစသည္႔အရာတုိ႔ကုိ မျမင္ေတြ႔ေစရန္ေရႊနန္းသုံးေဆာင္တုိ႔ျဖင္႔စီမံထားၾကေလသည္။သိဒၶတၳ(၁၆)ႏွစ္သားအရြယ္တြင္
ေမာင္ႏွမ၀မ္းကြဲေတာ္စပ္သူယေသာ္ဓရာေဒ၀ီႏွင္႔စုလ်ားရစ္ပတ္လက္ထပ္ေပးခဲ႔ၾကေလ၏။

ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္း

ဘုရားေလာင္းသိဒၶတၳသည္အသက္(၂၉)ႏွစ္အရြယ္၌နန္းေတာ္ကုိစြန္႔ခြါကာေတာထြက္ေတာ္မူခဲ႔၏။
ေတာထြက္ေတာ္မူျခင္းႏွင္႔ပတ္သက္၍ဘုရားျဖစ္ေတာ္မူျပီးေနာက္တြင္ဗုဒၶကုိယ္တုိင္ ဤသုိ႔ ျပန္လည္ျမြက္ၾကားခဲ႔သည္။"အုိရဟန္းတုိ႔ငါ႔အားဤသုိ႔ျဖစ္ေပၚခဲ႔၏။အိမ္ရာထူေထာင္ လူ႔ေဘာင္၌ေနရျခင္းသည္က်ဥ္းေျမာင္းက်ပ္တည္းလွသည္။ျမဴမႈန္ထူေသာခရီးလမ္းႏွင္႔တူသည္။ ရဟန္းအျဖစ္မွာမူလြင္တီးေခါင္ႏွင္႔တူသည္။စင္စစ္အားျဖင္႔အိမ္၌ေနေသာသူသည္ျမတ္ေသာအက်င္႔ကို က်င္႔သုံးရန္မလြယ္ကူေခ်။အကယ္၍ငါသည္ဆံပင္မုတ္ဆိတ္တုိ႔ကုိပယ္ကာဖန္ရည္ဆုိးေသာအ၀တ္တုိ႔ကုိ ၀တ္ရုံလ်က္ရဟန္းျပဳရမူေကာင္းေလစြ"ဟုအၾကံျဖစ္ေပၚခဲ႔သည္။(မဇၥ်ိမနိကာယ္၊မဟာသစၥကသုတ္)
ေတာထြက္ျခင္းမွာအရိယာသစၥာကုိရွာေဖြရန္ျဖစ္သည္။ထုိသုိ႔ရွာေဖြရန္လွည္႔လည္စဥ္ေရွးဦးစြာအာဠာရ ရေသ႔ႏွင္႔ေတြ႔ဆုံ၏။အာဠာရရေသ႔ထံ၌ေလာကီစ်န္သမာပတ္ခုႏွစ္ပါးကုိရခဲ႔သည္။ထုိ႔ေနာက္ အျခားရေသ႔တဦးျဖစ္သူဥဒကရာမပုတၱထံခ်ဥ္းကပ္ျပန္ေသာ္ေလာကီသမာပတ္ရွစ္ပါးကုိရရွိခဲ႔သည္။

ဒုကၠရစရိယာက်င္႔သုံးျခင္း
ဘုရားေလာင္းသည္ထုိရေသ႔မ်ားထံမွဖဲခြါျပီးေနာက္ဥတုေ၀ဠေတာသုိ႔၀င္ကာတပအက်င္႔ကုိ
ေျခာက္ႏွစ္တုိင္တုိင္က်င္႔သုံးခဲ႔ပါသည္။သာမန္လူတုိ႔က်င္႔သုံးရန္ခဲယဥ္းေသာအလြန္ျခဳိးျခံသည္႔အက်င္႔ကုိ က်င္႔သုံးျခင္းျဖစ္သည္။ထုိအက်င္႔ကုိဒုကၠရစရိယာဟုေခၚ၏။ထုိသုိ႔က်င္႔သုံးေနစဥ္ပဥၥ၀ဂၢီေခၚ ရေသ႔ငါးဦးတုိ႔ကဘုရားေလာင္းအားေစာင္႔ေရွာက္ျပဳစုလုပ္ေကၽြးခဲ႔ၾကသည္။တပအက်င္႔ျဖင္႔အရိယာသစၥာ ကုိမေတြ႔ႏုိင္၊မရႏုိင္၊ပင္ပန္းရုံသာျဖစ္သည္ဟုကုိယ္ေတြ႔သိလာေသာဘုရားေလာင္းသည္တပအက်င္႔ကုိ စြန္႔လြတ္ျပီးအာဟာရကုိျပန္လည္မွီ၀ဲခဲ႔သည္။ပဥၥ၀ဂၢီတုိ႔ကားဘုရားေလာင္း၏က်င္႔စဥ္ကုိ သေဘာအေပါက္ဘဲမိမိ၏ပဓာနအလုပ္(ကမၼဌာန္းအလုပ္)မွသိဒၶတၳေဖာက္ျပန္ေျပာင္းလဲသြားျပီ။ ဘုရားအျဖစ္ကုိရရွိႏုိင္ေတာ႔မည္မဟုတ္ဟုယူဆကာဘုရားေလာင္းအားစြန္႔ခြါသြားၾကေလသည္။
ဘုရားေလာင္းသည္သင္႔တင္႔မွ်တေသာအာဟာရကုိျပန္လည္မွီ၀ဲျပီးလွ်င္ငယ္စဥ္ကတစ္ၾကိမ္ႏွစ္ၾကိမ္ ပြါးမ်ား၀င္စားဖူးေသာအာဏာပါဏဘာ၀နာကုိျပန္လည္ပြါးမ်ား အားထုတ္သည္။