သီတာဝင္းဟာ ရန္ကုန္ျမိဳ႕လမ္းမေပၚမွာ သူ႔ခႏၶာကိုယ္ကို ေရာင္းစားရာကေန (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ကူးစက္ခံလာရတဲ့အခါ သူမ အားကိုးႏိုင္တာက ယိုယြင္း က်ဆင္းေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ရ့ဲ က်န္းမာေရးဌာန မဟုတ္ဘဲ သူမလို ဘဝတူေတြသာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခႏၶာကိုယ္ ရင္းႏွီးျပီး လုပ္ကိုင္ေနသူေတြအတြက္ သက္သက္ ေဆာင္ရြက္ေပးေနတဲ့ (ေတာ့ပ္-ပေရာဂ်က္) ကေန သူမကို ေဆးလဲ ကုေပးတယ္၊ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ေရာဂါနဲ႔ ဒီလို အသက္ေမြးလုပ္ငန္းအေပၚမွာ အထင္အျမင္ မွားတာေတြနဲ႔ ကင္းရာေနရာကိုလဲ ေပးတယ္။ ကုန္ကုန္ေျပာရရင္ အလုပ္အကိုင္လဲ ရွာေပးေသးတယ္။
“က်မအခုဆို ကိုယ့္အသိုင္းအဝိုင္းကို ကူညီႏိုင္တဲ့ က်န္းမာေရး-လုပ္သား တေယာက္ ျဖစ္ေနျပီ။ က်မမွာ ေရာဂါပိုး ရွိတယ္ ဆိုတာကိုေတာင္ ေမ့ထားႏိုင္ျပီေလ။ က်မဒီလို အလုပ္မ်ိဳးေတြ လုပ္ခြင့္ရတာ ဂုဏ္ယူပါတယ္။ က်မတသက္လံုး သူတို႔အတြက္ လုပ္သြားမွာပါ” လို႔ အသက္ ၃၃ ႏွစ္အရြယ္ကေန (ေအ-အက္ဖ္-ပီ) ကို ေျပာလိုက္ပါတယ္။
(ေတာ့ပ္) နဲ႔ အလားတူ (ပေရာဂ်က္) ေတြဟာ စစ္တပ္ကေန ၾကီးစိုးထားတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အလြန္လိုအပ္လွပါတယ္။ ဘာလို႔လဲ ဆိုေတာ့ က်န္းမာေရးအတြက္ ေငြကနည္းလြန္းတယ္။ လူေတြက ဟိုဟိုဒီဒီ သြားလာ လႈတ္ရွားေနၾကရတယ္။ ပညာေရးကလဲ နိမ့္က်တယ္။ အာရွမွာ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ကပ္ေရာဂါ အဆိုးဆံုးႏိုင္ငံလဲ ျဖစ္လို႔ပါဘဲ။
“က်မမွာ ေရာဂါရွိေနတာ စသိေတာ့ ကိုယ္ဝန္ၾကီးနဲ႔ပါ။ က်မကို ကေလးစိတ္ခ်ရေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ရလဲဆိုတာ သူတို႔က ေျပာျပၾကတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ က်မကေလးမွာ ေရာဂါကင္းတာ က်မသိမ္စိတ္ခ်မ္းသာတယ္” လို႔ သီတာဝင္းက ဆိုပါတယ္။
၂ဝဝ၈ ခုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လိင္လုပ္ငန္းနဲ႔ အသက္ေမြးေနရသူေပါင္း ၆ ေသာင္းထဲက လူ ၅ ေယာက္မယ္ ၁ ေယာက္မွာ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ရွိေနၾကတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းတယ္။ ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ၾသဂုတ္လထုတ္ ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာ တခု အရ တရားဥပေဒဆိုင္ရာ အကန္႔အသတ္ေတြနဲ႔ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈေတြ ဒီ တရားမဝင္ျဖစ္ေနတဲ့ အသက္ေမြး လုပ္ငန္းဆီ ေရာက္ဘို႔ ခက္ခဲလွပါတယ္။ စစ္တမ္းအရ ရဲေတြဟာ ဖမ္းဆီးဘို႔ (ကြန္ဒြမ္) ကို သက္ေသအျဖစ္ တင္ျပေနတာရွိတယ္လို႔ ေထာက္ျပထားတာ ေတြ႔ရတယ္။
(ေတာ့ပ္) ကိုတည္ေထာင္သူ ဒါရိုက္တာ (ဟဘစ္-ရာခ္မန္) ေျပာတာက “စီမံခ်က္ရဲ႕ ေသာ့ခ်က္တခုကေတာ့ အယူအဆလဲြ ေတြကေန ကင္းေဝးတဲ့ေနရာနဲ႔ ျပႆနာေတြကို ဘဝတူေတြၾကား မွ်ေဝႏိုင္ေရး ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ ဆိုပါတယ္။
“သန္႔ရွင္းေရး လာလုပ္သူေတြဆိုတာလဲ လိင္လုပ္ငန္းကသူဘဲ။ အကူအညီေပးတဲ့ (ေကာင္ဆယ္လာ) ေတြဆိုတာလဲ သူတို႔ဘဲ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ဒီအသိုင္းအဝိုင္းကေနဘဲ လူသစ္ေမြးဘို႔ ဆံုးျဖတ္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာလို႔လဲဆိုေတာ့ အယူအဆ လြဲေတြ၊ ခြဲျခားမႈေတြ မရွိေစခ်င္လို႔ပါ။”
(ရာမန္) ေျပာတာက “အမ်ိဳးသမီးေတြ အမ်ားစုဟာ အႏၲရာယ္ကို ဘာမွမသိဘဲ လိင္နဲ႔အသက္ေမြးတဲ့ လုပ္ငန္းထဲ ဝင္လာခဲ့ၾကတယ္။”
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေယဘုယ် ေျပာရရင္ ေက်ာင္းေတြမွာ လိင္ပညာေပးဆိုတာ မရွိပါ။”
ဒီ (ပေရာဂ်က္) ကေန လိင္နဲ႔ အသက္ေမြးေနဆဲသူေတြထဲကေန လူသစ္စုရတယ္။ သူမ်ားေတြကို (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) အေၾကာင္း ပညာေပးဘို႔နဲ႔ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ ျဖန္႔ရာမွာ သူတို႔သိတဲ့၊ ယံုရတဲ့သူဆီကေနတာမ်ိဳး ျဖစ္ေအာင္ လုပ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။
“ကြ်န္ေတာ္တို႔က ေရာဂါပိုး ရွိေနတာ သိေပမဲ့ ခင္ဗ်ားတို႔ ဒီလို လိင္ေရာင္းစားတာ မလုပ္ပါနဲ႔လို႔ ဘယ္သူ႔ကိုမွ ေျပာႏိုင္စြမ္း မရွိပါ။ လုပ္ႏိုင္တာတခုကေတာ့ ကိုယ့္ကိုယ္ကို က်န္းမာေအာင္ေနဘို႔နဲ႔ ေဖါက္သည္ေတြကို (ကြန္ဒြမ္) သံုးျပီး ကာကြယ္ ေစဘို႔သာ ျဖစ္ပါတယ္” လို႔ (ရာမန္) ကေျပာတယ္။
သူကဘဲ ဆက္ေျပာတာက “(ေတာ့ပ္) ရ့ဲ အခ်ိန္ပိုင္း ပညာေပးသူ (ပီးယား-အက္က်ဴေကတာ) ေတြကိုေတာ့ လိင္-လုပ္ငန္းမွာ ဆက္လုပ္ခ်င္ရင္ လုပ္ဘို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။ အခ်ိန္ျပည့္သမားေတြၾကေတာ့ လံုးဝ ဒီအလုပ္ ဆက္မလုပ္ဘို႔ ညႊန္ၾကားထားပါတယ္။”
ျမင့္ျမင့္ဟာ အိမ္ေထာင္ပ်က္ျပီး လိင္လုပ္ငန္း စီးပြါးေရးထဲေရာက္ျပီး၊ မၾကာခင္ေလးမွာဘဲ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ကူးစက္တာ ခံရခဲ့တယ္။ သူမရ့ဲ ေဖါင္သည္ေတြဟာ ပဲနဲ႔ငါး စီးပြါးေရးသမားေတြ ျဖစ္ျပီး ကာကြယ္တာ မသံုးခ်င္သူေတြ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာျပတယ္။
(ကြန္ဒြမ္) မသံုးခ်င္တဲ့ ေဖါက္သည္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ရင္ က်မ အၾကမ္းဖက္တာ ခံရတယ္။ ဒါက ျပႆနာ အၾကီးစားဘဲ။ က်မ ထင္တာေတာ့ ေဖါက္သည္ေတြဟာ (ကြန္ဒြမ္) အေၾကာင္း မသိၾကဘူး။ သူတို႔က ပလပ္စတစ္-အမိႈက္လို သေဘာထား ၾကတယ္။ ဒီလို ေျပာျပသူကေတာ့ (ေတာ့ပ္) ရ့ဲ ပညာေပးသူ (ပီးယား-အက္က်ဴေကတာ) နဲ႔ လိင္လုပ္ငန္းကိုလဲ ဆက္ လုပ္ေနသူလဲ ျဖစ္တယ္။
ကုလသမဂၢ အစီရင္ခံစာအရ ျမန္မာျပည္မွာ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) အဓိကကူးစက္ေနတာက အႏၲရာယ္ အမ်ားဆံုး အုပ္စုျဖစ္တဲ့ လိင္ေရာင္းစားသူေတြနဲ႔ ေဖါက္သည္ေတြ ျဖစ္ၾကသလို ေယာက္်ား လိင္တူ ဆက္ဆံသူေတြလဲ ျဖစ္တယ္။ မူးယစ္ေဆး ထိုးသူေတြမွာ ၃၆% နဲ႔ အမ်ားဆံုးျဖစ္ျပီး၊ သူတို႔ကဘဲ ပိုက္ဆံေပးတဲ့ လိင္လုပ္ငန္းထဲ ဝင္ေသးတာမို႔ လိင္လုပ္ငန္းကေန ကပ္ေရာဂါလို ျဖစ္ေအာင္ ေလာင္စာထိုးေပးသလို ျဖစ္ေစတယ္။
ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေတြက ေပယ်ာလကန္ျပဳထားတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္မွာ က်န္းမာေရး အသံုး စရိတ္ဟာ ဘတ္ဂ်က္ရ့ဲ ဝ႕၉% သာ သံုးခဲ့တယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ႏိုင္ငံျခား အလွဴရွင္ေတြဟာ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ကုသေရးကိုသာ လုပ္ၾကဘို႔ တြန္းပို႔ေစေတာ့တယ္။
၂ဝ၁ဝ အျငင္းပြါးဘြယ္ ေရြးေကာက္ပြဲကေန တက္လာတဲ့ အစိုးရသစ္ကေန ႏိုင္ငံျခား အလွဴရွင္ေတြကေန ပိုမို ရင္းႏွီး ျမဳတ္ႏွံဘို႔ ေမွ်ာ္လင္ခ်က္ေပးေနေပမဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ကေတာ့ စစ္တပ္ဖြဲ႔စည္းပံုအတြက္ ဒီႏွစ္မွာ ၂ဝ% သံုးပါလိမ့္မယ္။
၂ဝဝ၉ ခုႏွစ္ ကုလသမဂၢ ခန္႔မွန္းခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူေပါင္း ၂၄ဝဝဝဝ မွာ ေရာဂါပိုး ရွိေနတယ္။ တိုးတက္မႈ ရွိလာတာ ျဖစ္ေပမဲ့ ေရာဂါျဖစ္ပြါးႏွဳန္းကေတာ့ အာရွမွာ ထိုင္းနဲ႔ ပါပူအာ-နယူးဂီနိ ျပီးရင္ တတိယအမ်ားဆံုး ျဖစ္ေနတာမို႔ စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းလွပါတယ္။
(အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ကပ္ေရာဂါဟာ ျမန္မာျပည္မယ္ ေသာ့ခ်က္က်တဲ့ လူဦးေရေတြမွာ အက်ပိုင္းကို ဦးတည္ေနတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျမင့္မားေနဆဲသာ ျဖစ္ပါတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိတဲ့ (ယူအက္စ္ေအအိုင္ဒီ) က စိုးႏိုင္က ေျပာပါတယ္။
သူေျပာတာက ႏိုင္ငံေတာ္က ထားေပးတဲ့ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) ကုသေရးဌာနေတြဟာ ျမိဳ႕ၾကီးေတြမွာ ရွိပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ အေျခအေနက အေကာင္းၾကီး မဟုတ္ပါ။ လူေတြက အရည္အေသြးနဲ႔ သူမ်ားေတြကို မသိေစခ်င္တာေတြေၾကာင့္ သိပ္မသြားခ်င္ၾကဘူး။
(ေတာ့ပ္) ေဆးခန္းေတြကေန စမ္းသပ္တာေတြေရာ၊ ရွင္းျပတာေတြေရာ ကုသတာပါ အားလံုးလုပ္ေပးေနပါတယ္။
ျပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္က စစ္ေဆးမႈနဲ႔ ကုသမႈေတြကို စုစုေပါင္း လိင္ကုန္ကူးလုပ္ငန္းက အမ်ိဳးသမီး ၁၁၇၇ဝ ေယက္နဲ႔ အမ်ိဳးသား ၁ဝ၇၂၇ ဦးကို ေဆာင္ရြက္ေပးခဲ့တယ္။ ဒါဟာ (အိတ္ခ်္-အိုင္-ဗြီ) စမ္းသပ္မႈ ၄ဝ% နဲ႔ ၈၂% အသီးသီး ျဖစ္ၾကတယ္။ ဒီစီမံခ်က္ဟာ လြန္ခဲ့တဲ့ ၇ ႏွစ္က ႏိုင္ငံတကာ လူဦးေရးဆိုင္ရာအဖြဲ႔ၾကီး (ပီ-အက္စ္-အိုင္) ကေန ထူေထာင္တာပါ။ အခု ဝန္ထမ္းေပါင္း ၃၅ဝ ရွိတယ္။ ဒီထဲက ၉၅% ဟာ လိင္လုပ္ငန္းလုပ္သူ အမ်ိဳးသမီးေတြနဲ႔ လိင္တူေယာက္်ားေတြ ျဖစ္တယ္။ ျမိဳ႕ေပါင္း ၁၉ ျမိဳ႕မွာရွိပါတယ္။
အေမရိကန္ရဲ႕ ၂ဝဝ၇ ခန္႔မွန္းခ်က္ အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ သံုးပံုတပံုဟာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေအာက္မွာ က်ေနတယ္။ ေငြလိုအပ္ခ်က္ေၾကာင့္ လူေတြကို လိင္အသက္ေမြးမႈထဲ ဆက္ျပီး တြန္းပို႔ေနတယ္။
သီတာဝင္းဟာ လိင္ကို စျပီး ေရာင္းခဲ့ရတံုးက တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသူသာ ရွိေသးတယ္။ အိမ္ေထာင့္ တာဝန္နဲ႔ ကေလး ျပဳစုရမဲ့ ဝန္ထုပ္ဝန္ပိုးေတြေၾကာင့္ ခုထိ ဒီအလုပ္ဘဲ ဆက္ေနရပါသတဲ့။
“က်မဘြဲ႔ရခဲ့တာ လိင္လုပ္ငန္းကေန ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအလုပ္နဲ႔ဘဲ က်မမိသားစုကို ေကာင္းေကာင္း ေထာက္ပံ့ႏိုင္ခဲ့တယ္” လို႔ ဓါတုေဗဒနဲ႔ ဘြဲ႔ရခဲ့သူက ေျပာပါတယ္။ သူမကဘဲ မိသားစု ၇ ေယာက္ လံုေလာက္တယ္လို႔ ဆက္ေျပာေသးပါတယ္။
ေဒါက္တာတင့္ေဆြ
No comments:
Post a Comment